■ خطر ریزش - لطفاً نزدیک نشوید! بخش عمومی

خطر ریزش؛ به کاروانسرای وکیل نزدیک نشوید/ هتل تاریخی 5 ستاره ای که ویرانه شد!
قرار بود کاروانسرای وکیل به یکی از هتلهای سنتی تبدیل شود و با آزاد سازی و تملک بناهای در حال تخریب و در واقع ویرانه اطراف این هتل خیابانی نیز در این مسیر احداث شود که نه تنها چنین نشد بلکه چندی قبل کلنگ احداث یکی از بزرگترین مراکز تجاری کرمان تنها در چند متری این کاروانسرا به زمین زده شد و درست مقابل یکی از سردرهای کاروانسرای وکیل حفاری به عمق چندین متر برای احداث این مرکز تجاری و تفریحی در حال انجام است.
کاروانسرای وکیل به عنوان بزرگترین کاروانسرای تاریخی کرمان که قرار بود به هتلی 5 ستاره تبدیل شود این روزها به دلیل تخریب و وضعیت نابسامانش تبدیل به مکانی شده که بر روی دیوارهایش نوشته شده است خطر ریزش به دیواره ها نزدیک نشوید.
به گزارش مهر، اوایل سال 84 بود که مسئولان میراث فرهنگی کرمان از خبرنگاران برای رونمایی از ماکت یکی از پروژه های عمرانی در بحث میراث فرهنگی و گردشگری دعوت کردند در آن روز در زیر طاقهای سازمان میراث فرهنگی کرمان مسئولان این اداره از ماکت یک هتل پرده برداشتند که بر آن نام هتل 5 ستاره وکیل گذاشته بودند.
در همان ایام بود که خبر از احداث هتل صخره ای در میمند نیز دادند اما این پروژه در همان آغاز فراموش شد با این وجود مباحث مربوط به احداث هتل در کاروانسرای وکیل کرمان ادامه یافت اما اکثر این مباحث در حد وعده و وعید باقی ماند و تا امروز که بیش از 8 سال از تصویب احداث هتل وکیل در محل کاروانسرای قدیمی وکیل کرمان می گذرد نه تنها هیچ اتفاق عملی برای احداث این هتل روی نداده است بلکه برج و باروهای هتل وکیل و بادگیر بزرگ این بنا نیز در حال تخریب هستند.

قرار بود کاروانسرای وکیل به یکی از هتلهای سنتی تبدیل شود و با آزاد سازی و تملک بناهای در حال تخریب و در واقع ویرانه اطراف این هتل خیابانی نیز در این مسیر احداث شود که نه تنها چنین نشد بلکه چندی قبل کلنگ احداث یکی از بزرگترین مراکز تجاری کرمان تنها در چند متری این کاروانسرا به زمین زده شد و درست مقابل یکی از سردرهای کاروانسرای وکیل حفاری به عمق چندین متر برای احداث این مرکز تجاری و تفریحی در حال انجام است.
کاروانسرای وکیل کرمان بزرگترین کاروانسرای استان محسوب می شود این بنای به فرمان محمد اسماعیل خان وکیل خشتهایش به روی یکدیگر گذاشته شد و درنهایت در سال 1287 و در زمان مرتضی قلی خان، وکیل الملک ثانی ساختش به پایان رسید.

این روزها اگر به این کاروانسرا سری بزنید هیچ خبری از هتل 5 ستاره در این بنای تاریخی نیست بنایی که کاشی کاریهای باقیمانده از گذشته اش نشان از رونق و زیبایی بی مانندنش دارد.
این بنا تقریبا جز نخستین ساختمانهای دوطبقه در کرمان محسوب می شود و 120 حجره در طبقاتش بنا شده که دارای گچ بریهای و معماری بی نظیری است هر چند اقداماتی برای مرمت این بنا انجام شده است اما هیچ گاه این اقدامات در مقابل حجم تخریبهایی که روزگار و بی توجهی مسئولان در نگهداریش به آن وارد کرده اند نیست.

این بنا سه سر در بزرگ دارد یکی از این سر در ها به سمت بازار است که هم اکنون فروشنده های بازار با نصب دیوارکهایی آن را به محل فروش لباس و کفش تبدیل کرده اند و در واقع چیزی از این سر در مشخص نیست.
در سمت دیگر رو به میدان گنجعلخان یا همان قیصریه وکیل واقع شده است که مهمترین سر در نیز محسوب می شود اما این مکان نیز به مرور زمان تخریب شده و نیاز به بازسازی دارد اما بدترین وضعیت در سردر سوم است که تقریبا اکثر کاشی کاریش فرو ریخته و وضعیت بسیار نابسامانی دارد.

دیوارهای این سمت کاروانسرا آنچنان نامقاوم و در هم شکسته هستند که همسایگان و مردم این محله برای اینکه دیوارها بر روی کسی فرو نریزد در قسمتهای مختلف آن هشدارهایی را با اسپری رنگی بر روی دیوارها نوشته اند.

از مهمترین داشته های این کاروانسرا نیز بادگیری بزرگی است که بر روی این بنا قرار گرفته و از سمت درب شمالی قابل مشاهده است اما این بادگیر نیز در حال تخریب است و دیگر بنا نیز برج ساعت کاروانسرای وکیل محسوب می شود که این بنا نیز روزگار خوشی ندارد.

با توجه به وضعیت بحرانی برخی از بناهای این مجموعه و زلرزه خیزی استان کرمان قرار بر این بود در فاز نخست کار مقاوم سازی کاروانسرای وکیل کرمان انجام شود و پس از آن مرمت و زیبا سازی بنا صورت گیرد اما تمام این طرحها اندر خم یک کوچه باقی مانده است.
بخش خصوصی هنوز به صورت جدی وارد مرحله مقاوم سازی نشده است و نماد این امر دیوارهای در حال ریزش کاروانسرا می باشد.

در ابتدا گفته می شود با احداث هتل 5 ستاره در این مکان سعی خواهد شد گردشگران متمول جهان به سمت این هتل جذب شوند و هتل وکیل مکانی شود که قلب گردشگری کرمان در آ/کن خواهد تپید اما امروز همسایگان کاروانسرای از وضعیت نابسامان این بنای تاریخی در رنج و مصیب به سر می برند.
اینکه چه زمان و چگونه این کاروانسرا سرپا خواهد شد احتمالا باید آن را به تاریخ سپرد در هر صورت این پروژه نیمه تمام که حتی مراحل ابتداییش نیز شروع نشده مانند صدها پروژه دیگر میراث نا تمام دولت نهم و دهم است که به دولت یازدهم رسیده و باید دید که دولت جدید چه تدبیری برای احداث هتل وکیل و احیای گردشگری در استان کرمان دارد.

هر چند که گفته می شود همکاری مردم در اجرای این طرح ضروری است اما باید این سوال را پرسید که تا کنون میراث فرهنگی به عنوان نهاد اصلی متولی اجرای این پروژه چه اقدامی انجام داده است.
کارشناسان بنای کاروانسرای وکیل در کرمان را ویترین معماری استان کرمان نامیده اند ویترینی که گویی اجناس پشت شیشه اش هر روز بیشتر در هم می شکند و در این میان کسی پاسخگو نیست.
کمبود شدید اعتبار و عدم وجود دید مناسب در خصوص رونق گردشگری کرمان را در این مبحث به صورت جدی عقب نگاه داشته است.

اگر نگاهی به بناهای تاریخی شهر کرمان که دارای بیشترین آثار ثبت شده در یک شهر است بیندازیم می بینیم کمتر بنایی در این شهر یافت می شود که در معرض مخاطرات قرار نگرفته باشد تنها در بافت قدیم شهر کرمان 80 درصد از بناهای شهر کرمان در معرض نم زدگی ناشی از آبهای زیر زمینی هستند و بسیاری از بناها مانند حمام باغ له له به ویرانه تبدیل شده اند.
این درحالی است که کرمان در صورت توجه به این بناها و ایجاد تورهای گردشگری می تواند با داشته های غنی به یکی از قطبهای جذب گردشگر در کشور تبدیل شود.